Bu makalede Windows Server 2012 DHCP Failover Cluster kurulumuna değineceğiz.
Windows Server 2012 DHCP Failover Cluster Yapılandırması
Microsoft Windows Server DHCP Servisi network ortamlarındaki istemci bilgisayarlara, sunucu sistemlerine ve ağ cihazlarına ip adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ geçidi, DNS sunucu adresleri gibi TCP/IP konfigürasyon otomatik olarak dağıtan servistir. DHCP rolüne sahip sunucunun bir şekilde ulaşılamaz ya da devre dışı kalmış olması durumuna karşı Windows Server 2012 “DHCP Failover” çözümünü geliştirdi.
Windows Server 2012 DHCP Failover Cluster Yapılandırması kurulumuna başlamadan önce mevcut yapıdan bahsedelim.
vedatgucuk.local isminde bir Active Directory yapımız var. VEDATDC isimli Domain Controller sunucumuz mevcut. Ana DHCP olarak yapılandıracağımız sunucumuzun ismi VEDATDHCP1.vedatgucuk.local , İkinci DHCP sunucumuzun ismi VEDATDHCP2.vedatgucuk.local Bu sunucumuzu VEDATDHCP1 isimli DHCP sunucumuzun kopyası olarak kullanacağız.
Kuruluma önce DHCP olarak yapılandıracağımız sunucu olan VEDATDHCP1 üzerinde DHCP rolünü kuracağız. Server Manager konsolunu açıyoruz. Dashboard ekranında Add Roles and Features tıklıyoruz. Bir diğer seçenek ise sağ üst köşede Manage menüsünden Add Roles and Features ile rol ekleme sihirbazını çalıştırabilirsiniz.
Resim-01
Karşımıza gelen Add Roles and Features Wizard bilgi ekranında NEXT diyerek devam ediyoruz.
Resim-02
Select Installation Type ekranında Role -based or Features -based Installation kurulum standart bilinen rol ve özelliklerin kurulumunu yapabileceğimiz bölümdür. Next diyerek devam ediyoruz.
Resim-03
Select Destination ekranında kurulumu hangi sunucu üzerinde yapacak isek o sunucuyu seçmemiz gerekiyor. Ben kurulumu VEDATDHCP1 isimli sunucu üzerinde gerçekleştiriyorum.
Resim-04
Select Server Roles ekranında DHCP Server rolünü seçip NEXT diyoruz.
Resim-05
Select Features ekranında Remote Server Administration Tools altında ,Role Administration altında, DHCP Server Tools kurulacağını görüyoruz . NEXT diyerek devam ediyoruz.
Resim-06
DHCP Server akranında DHCP ile ilgili neler yapılabileceği ile ilgili bilgiler yer almaktadır. NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-07
Confirm installation selections ekranında “Restart the destination server automatically if required” işaretleyerek DHCP rolünün kurulumu sonrasında sunucunun yeniden başlatılmasını sağlayacağız. Install ile DHCP kurulumunu başlatıyoruz.
Step-8
Ve kurulum başladı.
Step-9
Kurulum tamamlandıktan sonra close ile Add Roles and Features penceresini kapatıyoruz.
Resim-10
Server Manager Dashboard ekranında sağ üst kısımdaki bayrak simgesine tıkladığımızda henüz DHCP konfigürasyonunun tamamlanmadığını görebilmekteyiz.
Resim-11
DHCP Server yapılandırması için Administrative Tools altında gelen DHCP Server yönetimi için kullanacağımız konsolu açıyoruz.
Resim-12
DHCP Server üzerinde yeni bir IP havuzu oluşturmak için IPv4 üzerine sağ tıklayıp New Scope’a tıklıyoruz.
Step-13
Welcome to the new Scope ekranını NEXT ile geçiyoruz.
Resim-14
Scope Name ekranında Scope‘a bir isim veriyoruz. Description kısmında bir açıklama belirtebiliriz. NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-15
IP Adress Range ekranın da, Start IP adress ve End IP adress kısımlarında başlangıç ve bitiş IP adreslerini yazıyoruz. Configuration settings that propagate to DHCP Client kısmında ise Subnet Mask adresini giriyoruz. NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-16
Add Exclusions and Delay ekranında belirlemiş olduğumuz başlangıç ve bitiş adresleri arasından DHCP Server tarafından atanmasını istemediğimiz adresler var ise bu kısımda belirtiyoruz. Eğer belirli bir aralık değilde tek bir IP adresinin atanmaması isteniyorsa Start IP Adress ve End IP Adress kutucuklarına aynı IP Adress yazıyoruz. NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-17
Lease Duration ekranında DHCP sunucunun istemcilere TCP/IP bilgilerini ne kadar süre ile kiralayacağını belirtiyoruz. Varsayılan değer 8 gündür ben bu yazında 6 gün olarak belirtiyorum ve NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-18
Configure DHCP Options ekranında DHCP Sunucu’nun IP adresi ve Subnet Mask dışında DNS Server adresi, WINS Server adresi, Router (Default Gateway) adresi gibi bilgileri de dağıtmasını istiyorsak “Yes, I want to configure these options now” kısmını işaretleyip NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-19
Router (Default Gateway) ekranında ağ geçidi bilgisini giriyoruz ve NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-20
Domain Name and DNS Servers ekranında istemcilere dağıtacağımız domain adı, son eki ve DNS Sunucu bilgilerini yazıyoruz ve NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-21
Wins Servers ekranında Wins Sunucu bilgilerini giriyoruz bende olmadığı için boş bırakıyorum ve NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-22
Activate Scope ekranında oluşturmuş olduğumuz IP Havuzunu kullanıma almak için “YES, I want to activate this scope now” seçeneğini seçip NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-23
Completing the New Scope Wizard ekranında finish ile Scope oluşturma işlemimizi tamamlıyoruz.
Resim-24
Ipv4 altında oluşturmuş olduğumuz IP Havuzu’nun geldiğini görmekteyiz.
Resim-25
Şimdi Ana DHCP Server üzerinde oluşturduğumuz IP Havuzun’u replikasyon ile çoğaltacağımız yada kopyasını oluşturacağımız ikinci DHCP Server’ı yapılandıracağız . Sonrasında ise Ana DHCP Server üzerinde bulunan IP Havuzunu DHCP Failover ile çoğaltacağız.
İkinci DHCP Server üzerinde Server Manager konsolunu kullanarak DHCP Server rolünün kurulumunu gerçekleştiriyoruz.
Resim-26
Resim-27
Resim-28
Resim-29
Resim-30
Resim-31
Resim-32
Resim-33
Resim-34
Kurulum tamamlandıktan sonra Close ile sihirbazı kapatıp Administrative altındaki DHCP Server konsolunu açıyoruz.
Resim-35
Şuan ikinci DHCP Server üzerinde herhangi bir Scope yapılandırılmadığını ve konsolun boş olduğunu görüyoruz.
Resim-36
Şimdi Ana DHCP Server üzerinde oluşturduğumuz IP Havuzunu ikinci sunucuya çoğaltacağız. Bu işlem için Ana DHCP sunucumuzda DHCP Server konsoluna bağlanıyoruz. Oluşturduğumuz IP Scope üzerine sağ tıklayıp Configure Failover’a tıklayıp Failover Cluster yapılandırmasına başlıyoruz.
Resim-37
Introduction to DHCP Failover ekranında yüksek erişilebilirlik için hangi IP Havuzlarının kullanılacağını seçmemiz gerekiyor. Hangi IP Havuzlarının diğer sunucuya kopyasını ya da yedeğini oluşturacaksanız seçiyoruz. Select All seçeneği ile tüm IP Havuzları seçilebilir . NEXT ile devam ediyoruz.
Resim-38
Specify the partner server to use for failover ekranında Partner Server’ı göstermek için Add Server a tıklıyoruz .
Resim-39
Add Server ekranında Browse’a tıklayarak Partner Server’ımızı yani ikinci DHCP server’i seçiyoruz Active Directory içinden arama yaparak seçiyoruz ve Next ile devam ediyoruz.
Resim-40
Create a new failover relationship ekranında aşağıda görmüş olduğunuz ayarları yapılandırıyoruz.
Relationship name: Yapılandırdığımız DHCP Failover kümesine verilen tanımlayıcı isim .
Maximum Client lead time (MCLT) : Bir DHCP istemcisinin kira süresine ek olarak tanımlanan süre belirlenir. Bu durumda DHCP üzerinde örneğin 6 saat kiralama süresi ayarlandıysa, MCLT değeri de 1 saat ise, kira süresi toplamda 7 saat olacaktır. Bu MCLT değeri ikinci sunucuya gönderilerek kira sürelerine ilave edilmesi sağlanmış olur. Normalde RFC 2131 standartlarına göre DHCP Failover konfigürasyonun da ana DHCP sunucu bir istemciye kiraladığı ip adresine DHCPACK mesajı ile onay vermesi için kiralamaya ait kayıtların her iki DHCP sunucuya da kaydedilmesi gerekir. Böyle bir çalışma şekli DHCP performansını yavaşlatacağı için, birincil DHCP sunucu istemciye ip adresini verir ve DHCPACK ile de onaylar ve sonrasında bir replikasyon güncelleme paketi ile bu değişikliği replikasyon partneri olan ikinci DHCP sunucuya gönderir. Eğer birincil DHCP sunucu ile Failover Partner’i olan ikinci sunucu arasındaki iletişim koparsa bu durumda burada belirtilen MCLT süresi kadar süreyi kira sonuna ilave eder.
- Load Balance Mod: iki DHCP Sunucuyu yük paylaşım modunda yapılandırmayı sağlar. DHCP sunucular birbirleri ile Aktif-Aktif olarak çalışırlar. Load Balance Percentage ile DHCP sunucuların adres dağıtım yüzdesi ya da bir başka ifadeyle sunucuya yük yüzde dilimi belirlenir.
- Hot standby Mod: DHCP sunuculardan birinin aktif hizmet verdiği, ikinci sunucunun ise pasif modda yedek olarak beklediği yapılandırma modudur. DHCP sunucular Aktif-Pasif olarak çalışırlar.
Failover Mod olarak Load Balance seçilirse DHCP sunucular arası yük paylaşımı yapılarak istemciler DHCP sunucular arasında paylaştırılır. Böylece her iki DHCP sunucusu da istemcilere hizmet verecektir. Hot Standby modda failover yapılandırmasında ikinci DHCP sunucu pasif olarak yapılandırılır ve primary DHCP sunucunun üzerinde DHCP Failover için konfigüre edilen IP Havuzunun bir kopyası ikinci DHCP sunucuya yedeklenir. Fakat sadece primary olarak yapılandırılan DHCP sunucu aktif olarak hizmet verir. Primary DHCP sunucuda bir problem ya da devre dışı kalma ya da hizmet kesintisi oluştuğunda İkinci DHCP sunucu devreye girerek İstemcilerin isteklerine cevap verir.
Resim-41
Bu adımda finish butonuna tıklayarak DHCP Failover yapılandırması başlayıp iki sunucu arasında replikasyon mimarisi kurulmuş olacaktır.
Resim-42
Yapılandırma tamamlandıktan sonra Successful ile başarılı şekilde tamamlandığını görebilmekteyiz. Close ile pencereyi kapatıp tekrar DHCP konsoluna geri dönüyoruz.
Resim-43
DHCP konsolunda DHCP Failover yapılandırması yaptığımız Scope üzerine sağ tıkladığımızda Deconfigüre Failover, Replicate Scope, Replicate Relationship linklerinin geldiğini görebilmekteyiz.
Resim-44
Bu yapılandırma sonrasında İkinci Sunucuya Birinci Sunucu da oluşturulmuş ve tanımlamaları yapılmış Scope içeriğinin replike olduğunu görelim. Bunun için İkinci DHCP sunucuya bağlanıp Ipv4 üzerine sağ tıklayıp refresh komutunu çalıştırıyoruz ve Ipv4 altına oluşturmuş olduğumuz IP Havuzunun aynı şekilde replikasyona tabi tutulduğunu ve tüm konfigürasyonun geldiğini görebilmekteyiz.
Resim-45
Address Pool, Address Leases, Scope Options ayarlarının aynı şekilde ikinci sunucuya geldiğini görebilmekteyiz.
Resim-46
Resim-47
Şimdi yapacağımız bir uygulama ile her iki sunucu arasında replikasyonun çalıştığını kontrol edeceğiz. İkinci sunucuya replikasyon ile gelen IP Havuzu üzerine sağ tıklayıp properties ile Havuz özelliklerine girelim. General tabında End Ip address ayarını 172.10.10.200 den 172.10.10.210 olarak değiştiriyoruz.
Resim-48
ikinci sunucuda yapılan bu değişikliğin birinci sunucuya DHCP Failover yapılandırmasında belirttiğimiz süre sonunda replikasyona tabi tutulduğunu göreceksiniz. Biz bu süreyi beklemeden elle replikasyonu başlatacağız. İkinci sunucuda yapılan değişikliğin birinci sunucuya replike olduğunu göreceğiz. Bunun için ikinci sunucuda Scope üzerine sağ tıklayıp Replicate Relationship veya Replicate Scope ile replikasyonu başlatıyoruz. Replicate Relationship tüm ip havuzlarının (ip scope) replikasyonunu tetiklerken, Replicate Scope sadece seçili olan ip havuzunun replikasyonunu başlatır.
Resim-49
Karşımıza Failover Scope Configuration Replication ekranı geliyor. Bu ekranda ilgili IP Havuzunun özelliklerinde, Exclusion ayarlarında, Scope seçeneklerinde ve IP aralığı ayarlarında yapılan değişikliklerin replikasyonun ilerleme süreci ile ilgili bilgiler gelecektir. Replikasyon tamamlandıktan sonra en alt satırda “….successfully replicated to failover partner server ibaresini görebilmekteyiz.
Resim-50
Şimdi bu replikasyonun birinci DHCP sunucu üzerindeki yansımalarını kontrol edelim. Bunun için birinci DHCP sunucumuza bağlanıyoruz ve Scope üzerinde sağ tıklayıp propertis’e tıklıyoruz. IP Aralığının 172.10.10.210 olarak değiştiğini görebilmekteyiz. Böylece iki sunucu arasındaki replikasyonun başarılı olduğunu doğrulamış olduk.
Resim-51
Son olarak kurduğunuz DHCP Failover yapısını kaldırmak ya da IP Havuzunu DHCP Failover mimarisinde çıkarmak için o Scope üzerine sağ tıklayıp Deconfigure Failover tıklayıp gerçekleştirebilirsiniz.
