Yedeklemede Devrim Veeam 13
Veeam 13, Veeam Backup & Replication ve diğer Veeam çözümlerini içinde barındıran Veeam’in en yeni sürümüdür. Bu sürümle artık güvenlik, performans ve bulut entegrasyonları gibi konulara odaklanılmıştır. Bu sürümde Windows’dan Linux tabanlı altyapıya geçiş, yeni appliance yapıları, gelişmiş depolama ve yedekleme geliştirmeleri dikkat çekmekte.
Temel Yenilikler
Aşağıda Veeam 13 ile gelen en yeni teknik detayları bulabilirsiniz:
| Yenilik | Avantajları | |
| Linux tabanlı altyapı / Appliance | Veeam Software Appliance: JeOS (Just Enough OS) tabanlı, Rocky Linux kullanan sanal uygulama/ISO/OVA seçenekleri. | Windows sunucu ihtiyacını ortadan kaldırır, Potansiyel saldırıları azaltır, Windows patch yönetimi ortasdan kaldırır. Güvenlik ve stabilite artar. Alternatif olarak isterseniz Windows tabanlı versiyon (13.0.1 ve sonrası) ileride yayınlanacaktır. |
| Web arayüzü / Yeni Konsol Tasarımı | Veeam 13 ile artık web konsolu geliyor; dark mode, modern UI; Windows konsol da yenilenmekte. | Yönetim işleri için daha esnek erişim, daha güncel kullanıcı deneyimi. Web konsolu henüz Windows konsol kadar özellikli değil bazı eksiklikleri var; zaman içinde özellikler eklenecektir. |
| Performans İyileştirmeleri | – Yedekleme motorundaki geliştirmeler, V12’ye kıyasla ortalama ~%25 daha iyi hale getirildi. – Hash algoritması olarak modern BLAKE3 kullanımı, CPU yükünü azaltmakta. – NFS3 paylaşımlar için çoklu TCP kullanımı ile yedekleme performansında ciddi artış. – “Instant Recovery Engine” iyileştirmeleri: VMs doğrudan yedeklerden çalıştırıldığı senaryolarda I/O performansının V12’ye kıyasla ciddi ölçüde artması. | Özellikle büyük veri hacmi olan kurumlarda, I/O sınırlarının (disk, ağ) optimizasyonu daha iyi kaynak kullanımı sağlar. Ayrıca kurtarma süreleri (RTO) düşer. CPU sınırları olan proxy’larda yük azalır. |
| Depolama ve Repository Geliştirmeleri | – Hardened Repository yönetimi kolaylaştırılmış. – Nesne depolama (object storage) için immutability iyileştirmeleri; API çağrı sayısı ve storage overhead’inde azalma hedefleniyor. – LTO10 desteği; deduplicating appliance’lara kalıcı data mover yüklenmesi (persistent) (örneğin ExaGrid, Infinidat InfiniGuard gibi). | Güvenlik açısından repository’lerin doğru yapılandırılması önemli. Daha büyük veri hacimlerinde storage verimliliği artar; yedek alanı maliyeti düşer. |
| Agent Tabanlı Yedekleme ve Hypervisor Destekleri | – Windows ve Linux agent’larında performans iyileştirmeleri. – Yeni Linux distro destekleri (örneğin RHEL 10, Debian 12-13) – Agent’lar için admin$ gibi Windows paylaşımlarına bağımlılığın kaldırılması. – VMware vSphere 9.0 desteği; Nutanix AHV entegrasyonunda iyileştirmeler, vTPM destekleri, persistent guest agent’lar. | Heterojen ortamlar (farklı işletim sistemleri, fiziksel + sanal + bulut) için esneklik artar. Yeni hypervisor/ESXi versiyonları için geride kalma sorunu azalır. Agentların erişim modelleri daha güvenli hale gelir. |
| Güvenlik / Uyumluluk / Erişim Yönetimi | – Backup encryption kaynakta (at source) desteklenen yeni eklentiler. – Full Identity Provider entegrasyonu; daha granüler RBAC (role-based access control) – Credential Manager geliştirmeleri; şifre doğrulama özellikleri. – Konsol tasarımında dark mode, WCAG / VPAT gibi erişilebilirlik standartlarına yaklaşım. | Bu sayede yedekleme ortamı politikalarla, uyumluluk gereksinimleriyle daha kolay ayarlanabilir. (örn. GDPR, regülasyonlar). Saldırılar azalır; kimlik yönetimi ve izinlerle ilgili hataların sebep olacağı riskler düşer. |
| Yenilenen Saklama Politikaları ve Değiştirilen Özellikler | Bazı eski ya da kullanım sıklığı düşük özellikler devre dışı bırakılıyor. ya da “deprecated” olarak yayınlanıyor. • Reversed incremental backup mode kaldırılıyor. • Backup job retention’da restore-point sayısına dayalı saklama kaldırılıyor; sadece zaman-bazlı (days) retention desteklenecek. • Non-per-machine backup chains özelliği kalkıyor; sadece per-machine chain’ler kullanılacak. | Bu değişiklikler operasyonel planlama açısından çok kritik. Mevcut yedekleme senaryoları bu değişikliklerden etkileniyorsa yeniden yapılandırma çok önemli. Saklama stratejisinin depolama, restore süresi, maliyet vs. göz önüne tutularak yeniden planlanmalı. |
| Ek Özellikler / Bulut Entegrasyonu | – Instant Cloud Recovery from Veeam Vault: Windows ya da Linux makineleri Azure VM olarak 5 dakikadan kısa sürede çalıştırma. – Daha detaylı bulut API entegrasyonları; Microsoft Entra ID yedekleme vb. bulut-kimlik kaynaklarının korunması. | Kesinti durumlarında felaket kurtarma senaryoları için bulut üzerinden hızlı kurtarma kabiliyeti büyük avantajdır. Ayrıca bulut tabanlı kimlik ve veri yönetimi ile hibrit ortamlarda tutarlılık sağlanabilir. |
Mimaride Değişenler / Altyapısal Etkiler
- Linux Appliance: JeOS ve Linux’a geçiş, hem işletim sistemi yönetimini kolaylaştırıyor hem de güvenlik yamalarının, saldırı alanlarının azaltılmasını sağlıyor. Linux sistemler tipik olarak Windows’a kıyasla daha az hedef olsada Linux’ta da işletim sistemi yönetimi, loglama, SELinux/AppArmor gibi güvenlik kontrolleri kritik öneme sahip.
- Depolama Katmanı: Nesne depolama ve hardened repository’lerde immutability modellerindeki iyileştirmeler, veri koruma (data resilience) ve güvenlik açısından güçlü bir ilerleme oluşturmakta. Ancak bu düzeltmeler bazı eski yedekleme stratejileriyle (örneğin önceki sürümlerdeki restore point sayısına dayalı retention) uyumsuzluk gösterebilecektir.
- API / Otomasyon / Script Desteği: Agent yönetimi, yeni konsollar, credential doğrulamaları, role-tabanlı erişim gibi alanlarda API veya otomasyon imkanları artıyor. Bu özellik, büyük altyapı kurulumlarında operasyon maliyetlerini düşürme adına çok önemli.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar / Potansiyel Riskler
Yeni sürümle birlikte aşağıdaki konuların projelendirilmesi hayati öneme sahip:
- Geçiş (Migration) Stratejisi
- Windows tabanlı Veeam sürümünden Linux appliance’a geçiş için “migration path” şu anda sınırlı durumda. Bazı bileşenler ilk çıkışta desteklenmemekte.
- Var olan yedekleme görevleri, yedekleme alanları, ajan yapılandırmaları, eski sürümlerden gelen “deprecated” özellikleri kullanıyorsa bu özelliklerin kaldırılması geçişte ciddi sorunlara yol açacaktır.
- Depolama ve Saklama Politikaları Uyumu
- Restore point sayısına göre retention politikası kullanılan durumlarda, zaman-bazlı saklama modeline geçiş için plan yapın. Çünkü bu değişim depolama alanı kullanımını, saklama süresini direkt etkiler.
- Immutability ve object storage optimizasyonları depolama maliyetini düşürmeyi hedefliyor, ama başlangıçta dikkatli yapılandırma gerekir. (örneğin ekstra süreler, API limiti, performans etkileri).
- Uyumlu Olmayan Özellikler
- Bazı özellikler “deprecated” ya da “discontinued” olarak işaretlenmiştir; bunlara bağımlı senaryolar varsa alternatifler mutlaka düşünün. Örneğin reversed incremental veya non-per-machine chain’ler gibi.
- İlk sürümlerde Windows versiyonunun eksikliği: Bazı ürünler veya tüm özellikler Linux appliance ile gelmeyebilir.
- Performans ve Kaynak Planlaması
- Yeni backup engine iyileştirmeleri, daha iyi I/O, BLAKE3 hashing gibi optimizasyonlar ile CPU ve disk kaynaklarını daha verimli kullanacaktır. Fakat donanım kaynakları yine kritik. Proxy sunucular, repository disk yapısı, ağ bant genişliği gibi konular test edin.
- Büyük ortamlarda ölçeklenebilirlik testleri yapın. “instant recovery”, mass VM restore gibi seçeneklerin RAM/CPU yükü kontrol edin.
- Güvenlik ve Yönetim
- Kimlik yönetimi (IDP entegrasyonu, RBAC) kullanılırken yetki dağılımı dikkatli yapın; yanlış izin konfigürasyonları güvenlik açıklarına yol açacaktır.
- Yeni credential manager ve encryption özellikleri doğru yapılandırılmazsa, veri kurtarma (restore) sırasında erişim veya anahtar yönetimi problemleri yaşanacaktır.
Teknik Örnek: Senaryo Karşılaştırması
Aşağıda, eski sürüm (örneğin V12) ile V13 arasında bir senaryo karşılaştırması yapılmıştır:
| V12 | V13 | |
| Büyük sanal makinelerin instant recovery yapılması | Diskten çalışan VM’lerde I/O sınırlı; performans gecikmeleri olabiliyor. | V13 instant recovery engine ile I/O performansında ciddi iyileşme; VM’ler yedekten çalışan halde daha hızlı yanıt verir durumda. |
| Yedekleme sunucusu işletim sistemi | Windows Server; patch yönetimi ve güvenlik yamaları, Windows’a bağlı zafiyetler. | Linux JeOS tabanlı appliance; daha ince işletim sistemi, saldırı yüzeyi ve bağımlılıklar azalır. |
| Kurtarma süresi (örneğin bir sunucunun Azure’a taşınması) | Geleneksel DR seçenekleriyle; cloud recovery daha uzun sürüyor. | Veeam Vault ve Instant Cloud Recovery ile Azure VM’e çabucak geçiş; 5 dakikanın altında mümkün senaryolar görülebiliyor. |
| Yönetim arayüzü | Windows thick client; mevcut konsol karmaşası; dark mode olmayan; kullanıcı deneyimi daha geleneksel. | Yeni web arayüzü + yenilenmiş Windows konsolu ile daha modern UX; dark mode ve daha kullanıcı dostu grafikler/durum izleme panoları. |
Özet ve Öneriler
- Özet: Veeam 13, performans, güvenlik ve yönetilebilirliği geliştirmeyi, eski, kullanımda az olan özellikleri sadeleştirmeyi hedeflemekte. Linux appliance web arayüzü gibi yenilikler, değişen altyapı isterlerine ve günümüz teknolojilerine uyumlu hale gelmekte.
- Öneriler:
- Kurumunuz için Veeam 13’e geçiş stratejisi oluşturun: Hangi özelliklerden yararlanacaksınız, hangi eski özelliklere bağımlısınız? bu konu çok önemli.
- Test ortamı kurarak performans ölçüleri yapın, özellikle I/O, ağ, recovery süreleri açısından.
- Güvenlik ve kimlik yönetimi politikalarınızı inceleyin: RBAC, IDP entegrasyonu, encryption, credential yönetimi.
- Saklama politikalarınızı yeniden planlayın: Zaman-bazlı retention, immutability, object storage maliyetleri.
- Yedekleme ve kurtarma senaryolarını (DR, cloud recovery) restore testleri kontrol edin, beklenen darboğazları önceden görüp çözüm için gerekli çalışmaları yapın.
Yedeklemede Devrim Veeam 13 yazımızın sonuna geldik. Sizlere yeni Veeam 13 ile ilgili bilgileri vermeye çalıştım. Bu sürüm daha önceki V11’den V12 yada diğer ara geçişler gibi kolay olmayacaktır. Ciddi bir Majör geçiştir ve çok iyi planlama gerekmektedir. Herkese sorunsuz bir geçiş dilerim.
